Επιμέλεια: Βασίλης Σπυρόπουλος
Οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός, κατάγονταν από την Κιλικία της Μικράς Ασίας και η Εκκλησία τιμά την μνήμη τους την 1η Νοεμβρίου. Έζησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ. και οι γονείς τους, τούς μεγάλωσαν με χριστιανική ανατροφή, κυρίως η μητέρα τους, Θεοδότη, η οποία έμεινε από νωρίς χήρα. Τα δύο αδέλφια ήταν ιδιαιτέρως φιλομαθή, σπούδασαν πολλές επιστήμες, αλλά επιδόθηκαν στην ιατρική. Παράλληλα, είχαν αναλάβει και το έργο της ποιμαντικής διακονίας της περιοχής τους. Εξ’ αιτίας του παραδείγματός τους, πολλοί πίστεψαν στον Χριστό και έγιναν μέλη της Εκκλησίας.
Γιατί όμως λέγονται «Ανάργυροι» και από πού ξεκινά η παράδοση που τους θέλει προστάτες των ασθενών; Ο Κοσμάς και ο Δαμιανός βοηθούσαν ως γιατροί όσους συνανθρώπους τους είχαν ανάγκη, χωρίς να λαμβάνουν χρήματα από τους φτωχούς και ανήμπορους. Γι’ αυτό τον λόγο η Εκκλησία τους έδωσε το προσωνύμιο «Ανάργυροι», δηλαδή αυτοί που είναι υπεράνω του χρήματος.
Στους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό αποδίδεται η πρώτη μεταμόσχευση ποδιού. Αντικατέστησαν με το πόδι ενός νεκρού Άραβα, ένα πόδι που είχε προσβληθεί από γάγγραινα. Η παράδοση, μάλιστα, διέσωσε σχετικούς πίνακες στη Δύση και τοιχογραφίες στην Ανατολή.
