Η Γαλλία διανύει ένα κρίσιμο 48ωρο πολιτικής αβεβαιότητας μετά την αιφνίδια παραίτηση του πρωθυπουργού Σεμπαστιάν Λεκορνί, λίγες μόλις εβδομάδες από τον διορισμό του. Η εξέλιξη πυροδοτεί νέο κύκλο αστάθειας και φέρνει στην επιφάνεια τα όρια της Πέμπτης Δημοκρατίας. Μιλώντας στο CNN Greece, ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος προειδοποιεί ότι πρόκειται για «δομικό αδιέξοδο» και όχι για συγκυριακή κρίση, με ένα κομματικό σύστημα τριχοτομημένο και κοινωνία σε ανησυχία.
Κατά τον ίδιο, η παραίτηση Λεκορνί δεν συνιστά μεμονωμένο «ατύχημα», αλλά αντανάκλαση ενός κοινοβουλίου χωρίς πλειοψηφία, όπου τρεις πόλοι —το προεδρικό κεντροφιλελεύθερο μπλοκ, η αριστερά και η ακροδεξιά— αλληλοεξουδετερώνονται. Ο Εμανουέλ Μακρόν επιδιώκει «έσχατες συνεννοήσεις» για να αποφύγει τον ρόλο ενός «διαχειριστικού» Élysée, ωστόσο το πολιτικό ρολόι μετρά αντίστροφα: ο προϋπολογισμός πρέπει να κατατεθεί και να ψηφιστεί, οι αγορές προειδοποιούν και τα θεσμικά περιθώρια στενεύουν.
Η ρίζα του αδιεξόδου ανάγεται στις πρόωρες εκλογές του 2024, που άφησαν μια Εθνοσυνέλευση χωρίς σταθερή πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα είναι μια επισφαλής κυβερνησιμότητα, βασισμένη σε περιστασιακές συναινέσεις, με το εκτελεστικό να φθείρεται κάθε φορά που επιχειρεί να νομοθετήσει «μετ’ εμποδίων».
Για τις επιλογές εξόδου, ο Δεσποτόπουλος σημειώνει ότι «όλα τα σενάρια είναι κακά, με ορισμένα απλώς λιγότερο επώδυνα»: διορισμός τεχνοκράτη πρωθυπουργού που θα λειτουργήσει με «μειοψηφική» ανοχή και σαφή προγραμματική συμφωνία· μια «συμφωνία ευπρέπειας» κεντρώων και μετριοπαθών δυνάμεων ως cordon sanitaire στα άκρα· νέες εκλογές —δημοκρατικά καθαρότερη αλλά επικίνδυνη επιλογή, με ρίσκο αναπαραγωγής της ακυβερνησίας— ή διαδοχικές υπηρεσιακές κυβερνήσεις μέχρι την ψήφιση του προϋπολογισμού, που όμως υποβαθμίζουν την πολιτική σε λογιστική.
Η κρίση έχει έντονη δημοσιονομική διάσταση: με έλλειμμα πάνω από 3%, χρέος κοντά στο 115% του ΑΕΠ και υψηλές δημόσιες δαπάνες, μια ενδεχόμενη καθυστέρηση στην ψήφιση του προϋπολογισμού θα οδηγούσε σε «δωδέκατα», πλήττοντας την αξιοπιστία εντός και εκτός συνόρων. Σε αυτό προστίθεται η «υπερπροεδρική» αρχιτεκτονική της Πέμπτης Δημοκρατίας, που σχεδιάστηκε για σταθερές πλειοψηφίες και δεν διαθέτει βαθιά κουλτούρα συνασπισμών, την ώρα που διαδοχικές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας έχουν διαβρώσει τον μεσαίο χώρο και ενισχύσει τα άκρα.
