Του Γιάννη Κορωναίου
Και στην πιο πρόσφατη εκλογική μάχη στη Γηραιά Ήπειρο, αυτή της Πορτογαλίας, επιβεβαιώθηκε αυτό που έδειξαν και οι προηγούμενες πολιτικές αναμετρήσεις αλλά και αυτό που καταγράφεται ως γενικό συμπέρασμα στις δημοσκοπήσεις απ’ άκρου εις άκρον της Ευρώπης: Η άνοδος της άκρας Δεξιάς.
Τα κόμματα που με κάποιον τρόπο εκπροσωπούν τη “σκληρή” Δεξιά εως τα εντελώς άκρα της, “πλασάρονται” ψηλά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες-μέλη της Ε.Ε. Αρχίζοντας από την Πορτογαλία, απ’ όπου προκύπτει και ρεαλιστική αποτύπωση των εκεί πολιτικών συσχετισμών, το ακροδεξιό Chega, μόλις πέντε χρόνια από την εμφάνιση του στην πορτογαλική πολιτική σκηνή, κατάφερε να εξασφαλίσει ποσοστό 18% και 48 από τις 230 έδρες στην πορτογαλική Βουλή.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), τα κόμματα της «λαϊκιστικής, αντιευρωπαϊκής δεξιάς» καταγράφουν στις δημοσκοπήσεις ποσοστά ικανά να τους οδηγήσουν στην πρώτη θέση σε 9 κράτη-μέλη της ΕΕ! Γαλλία, Αυστρία, Βέλγιο, Ιταλία, Σλοβακία, Τσεχία, Ουγγαρία, Ολλανδία και Πολωνία, οι διάφορες μορφές της “σκληρής Δεξιάς” προηγούνται ενόψει ευρωκλογών ενώ στη Γερμανία, την Ισπανία, τη Σουηδία, τη Βουλγαρία, την Φινλανδία, την Εσθονία και τη Λετονία, αλλά όπως επιβεβαιώθηκε και στην Πορτογαλία “ισορροπούν” ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη θέση.
Στα μεγάλα κράτη της Ευρώπης, ο μεγαλύτερος προβληματισμός αφορά σε Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία. Αν συμπεριληφθούν, δε, και οι μεγάλες πληθυσμιακά χώρες, όπως η Πολωνία, με ισχυρά ακροδεξιά κόμματα, η πιθανότητα να εμφιλοχωρήσει το ECR, το ευρωπαϊκό κόμμα των “Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών” στο οποίο ηγούνται σήμερα οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας Τζ. Μελόνι και της Τσεχίας Ντ. Φιάλα, στο πλάι του Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλδημοκρατών είναι παραπάνω από μεγάλη. Και αν προστεθεί και το ακόμα πιο ακραίο ευρωπαϊκό κόμμα “Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας”, η εξέλιξη του κόμματος της “Ευρώπης των Εθνών και της Ελευθερίας”, τότε τα δυο τους είναι πιθανόν συνανθροιζόμενα να αποτελούν την πλειοψηφία στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο με ένα ποσοστό πάνω από το 25%!
Ήδη ο προβληματισμός στις Βρυξέλλες είναι μεγάλος, καθώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλέσει ρωγμές στην κοινή πολιτική για μια σειρά ζητημάτων από τη στήριξη στην Ουκρανία και τις προοπτικές διεύρυνσης μέχρι τη μετανάστευση.
Κεντροδεξιά ανάσχεση
Αυτό που εκλείπει από τα παραδοσιακά κόμματα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς αλλά και της κεντροαριστεράς όπου αυτά κυβερνούν, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία, είναι η σύνδεση με μεγάλα τμήματα της κοινωνίας των κρατών τους. Ακόμα και στην περίπτωση των πρόσφατων αγροτικών κινητοποιήσεων, οι περισσότερες κυβερνήσεις εμφανίστηκαν απέναντι στους πολίτες τους, υπερασπιζόμενες μια εξόχως προβληματική ΚΑΠ και συρόμενες από τις εξελίξεις σε μια αναθεώρηση των προβλέψεων της. Ακόμα και η ρητορική της πιο “φρέσκιας” πολιτικά Ευρώπης, όπως την πρεσβεύει η “Αναγέννηση” του του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, περισσότερο προκαλεί με τον άνευ όρων φιλοευρωπαϊσμό της παρά ενώνει και οδηγεί. «Θέλετε να δώσετε εξουσία χωρίς όρια στα κόμματα Λεπέν, Μελόνι, Όρμπαν και Βίλντερς; Ας μην αφήσουμε την Ευρώπη στα χέρια εκείνων που θέλουν τον θάνατό της!» ήταν η εναρκτήρια προεκλογική ομιλία της επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου Μακρόν, Βαλερί Χαγέ, που ωστόσο δεν έτυχε θερμής υποδοχής στη Γαλλία. Με το κόμμα Λεπέν στο 28%, η Αναγέννηση είναι δεύτερη ς με 20% στην πρόθεση ψήφου, οι Σοσιαλιστές γύρω στο 9% και οι άλλοτες πανίσχυροι Γκωλικοί “παλεύουν” με τους Πράσινους και την Ανυπότακτη Γαλλία στο 7- 8%…
Τα μεγάλα συντηρητικά κομμάτια των ευρωπαϊκών κοινωνιών ή τα πιο “δραστηρία” φιλελεύθερα αστικά τμήματα τους, που κάποτε αποτελούσαν τη “ραχοκοκκαλιά” των κεντροδεξιών κομμάτων, εκφράζονται πλέον είτε με τη λαϊκίστηκη “σκληρή” Δεξιά, είτε μέσω των πιο απολιτίκ σχηματισμών τύπου “Αναγέννησης”.
Στην Ελλάδα, όμως, η Νέα Δημοκρατία αποδεικνύεται “ευρύχωρη” και “ανοιχτή” σε κοινωνικά τμήματα που πριν μερικά χρόνια δεν θα την επέλεγαν. Το άνοιγμα προς το μεταρρυθμιστικό κέντρο, τους δικαιωματιστές, τα σύγχρονα ιδεολογικά ρεύματα που πόρρω απέχουν από την “παραδοσιακή” Νέα Δημοκρατία των περασμένων δεκαετιών, της φέρνει χιλιάδες ψήφους από μια νέα δεξαμενή.
Παράλληλα, όμως, μπορεί και συγκρατεί μεγάλο τμήμα -όχι όλους- των συντηρητικών κρατώντας “γραμμές άμυνας” σε παραδοσιακές αξίες, έστω κι αν κάποιες στιγμές έρχεται σε αντίθεση με αυτές, όπως έγινε πρόσφατα με το νομοσχέδιο για την ισότητα στο γάμο. Κι εκεί αποδεικνύεται η πολιτική ευστροφία του Κ. Μητσοτάκη και του επιτελείου του, αφήνοντας το περιθώριο για ψήφο κατά συνείδηση και απελευθερώνοντας αυτούς τους βουλευτές, που την επαύριο θα είναι η συγκολλητική ουσία για το συντηρητικό νεοδημοκρατικό ακροατήριο.
