Συναγερμός για τον ιό H5N1: Η γρίπη των πτηνών εξαπλώνεται και προκαλεί ανησυχία για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο

Η γρίπη των πτηνών, γνωστή ως H5N1, επανέρχεται δυναμικά με αυξημένες μεταλλάξεις και ευρύτερη γεωγραφική εξάπλωση, προκαλώντας ανησυχία στους επιστήμονες. Αν και μέχρι στιγμής ο ιός μεταδίδεται μόνο από ζώο σε άνθρωπο, ειδικοί προειδοποιούν ότι πλησιάζουμε το ενδεχόμενο μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο — με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μια πιθανή πανδημία.

Από το 2020 μέχρι σήμερα, ο H5N1 έχει φτάσει ακόμη και στην Ανταρκτική, ενώ από το 2024 έχει πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες — ιδιαίτερα τη Βόρεια Αμερική. Οι αιτίες της εξάπλωσης σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ευκολία μετάδοσης μεταξύ πτηνών, αλλά και την έντονη ανθρώπινη κατανάλωση πουλερικών, η οποία αυξάνει την επαφή με τον ιό.

Στις ΗΠΑ, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή: ο ιός έχει μολύνει όχι μόνο πουλερικά, αλλά και αγελάδες, ενώ έχουν εντοπιστεί ίχνη του και σε μη παστεριωμένο γάλα. Από το 2021, πάνω από 168 εκατομμύρια πτηνά έχουν πεθάνει ή θανατωθεί.

Ο Δρ. Μαρκ Τζόνσον, ιολόγος του Πανεπιστημίου του Μιζούρι, προειδοποιεί: «Η γρίπη των πτηνών δεν έχει γίνει ακόμα πανδημία, αλλά το προσπαθεί. Το ανησυχητικό είναι ότι έχει ήδη περάσει σε αρκετούς ανθρώπους». Ειδικά αν ο ιός μολύνει χοίρους —με τους οποίους ο άνθρωπος έχει στενή επαφή— τότε μπορεί να μεταλλαχθεί πιο εύκολα και να περάσει στον ανθρώπινο πληθυσμό με μεγαλύτερη ταχύτητα.

Παρά την ύπαρξη εμβολίων για ανθρώπους —και τη συνεργασία της αμερικανικής κυβέρνησης με τη Moderna για την παραγωγή τους— οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η λύση δεν είναι μόνο ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Αντιθέτως, ζητούν τη δημιουργία αποτελεσματικών εμβολίων για τα πτηνά, εντατικούς ελέγχους στις πτηνοτροφικές μονάδες και πιο υπεύθυνη διαχείριση της ανθρώπινης παρέμβασης στο περιβάλλον.

«Τα οικονομικά οφέλη δεν πρέπει να επισκιάζουν τα μέτρα ασφάλειας. Ελέγξτε τα κοπάδια σας και προλάβετε τα χειρότερα», καταλήγουν οι ειδικοί.