Την ώρα που στην Κύπρο καταβάλλονται προσπάθειες για την εφαρμογή των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που συμφωνήθηκαν κατά την πενταμερή συνάντηση της Γενεύης, οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δυναμιτίζουν το κλίμα, μηδενίζοντας τις ελπίδες για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων.
Ο Ερντογάν επανέλαβε τη σταθερή του προσήλωση σε μία λύση διχοτόμησης, βασισμένη στη δημιουργία δύο κρατών στο νησί, υποστηρίζοντας ότι «ο τουρκοκυπριακός λαός αργά ή γρήγορα θα κατοχυρώσει την κυριαρχική του ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς που του αξίζει ως συνιδιοκτήτης της Κύπρου».
Οι δηλώσεις αυτές ακολούθησαν τα εγκαίνια του νέου «προεδρικού μεγάρου» στα κατεχόμενα, μία κίνηση υψηλού συμβολισμού με στόχο την ενίσχυση του προφίλ του ψευδοκράτους και την προβολή της πολιτικής της Άγκυρας για αναγνώριση της παράνομης οντότητας.
Ο Έλληνας διπλωματικός κόσμος εκφράζει ανησυχία για τις εξελίξεις, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε απόπειρα επιβολής τετελεσμένων αποτελεί σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Όπως υπογραμμίζουν πηγές από την Αθήνα, «η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στον στόχο της επανένωσης της Κύπρου στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, προς όφελος όλων των Κυπρίων και της διεθνούς σταθερότητας».
Αντιδράσεις προκάλεσε και η δήλωση Ερντογάν πως «αν υπάρξει νέα διαπραγμάτευση, αυτή δεν θα είναι ανάμεσα σε δύο κοινότητες, αλλά σε δύο κράτη με κυρίαρχη ισότητα». Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης κατήγγειλε την παράνομη επίσκεψη και τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, κάνοντας λόγο για «έξαρση της ρητορικής περί λύσης δύο κρατών» και πλήρη υπονόμευση των προσπαθειών για ειρηνική επίλυση.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, καταδίκασε τις «προκλητικές και απαράδεκτες» δηλώσεις του Ερντογάν, ζητώντας τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα. Όπως δήλωσε, η Άγκυρα συνεχίζει να αγνοεί τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, υπονομεύοντας τη δίκαιη επίλυση του Κυπριακού.
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ καταλόγισε αφωνία στην ελληνική κυβέρνηση και κάλεσε για χάραξη συγκεκριμένης στρατηγικής απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις, η οποία να ενισχύει τη θέση της Λευκωσίας διεθνώς και να υποστηρίζει ενεργά τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία ως βάση επίλυσης.
Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση του ΚΚΕ, που συνδέει τις δηλώσεις Ερντογάν με «την ενίσχυση των σχεδίων διχοτόμησης και τη συνεχιζόμενη ΝΑΤΟποίηση της Κύπρου».
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, χαρακτήρισε τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου επιβεβαίωση της τουρκικής αδιαλλαξίας και σκοπούμενη επιδίωξη μονιμοποίησης της διχοτόμησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης συνεχίζει την ενεργητική διπλωματία, πραγματοποιώντας επισκέψεις σε Ισραήλ και Παλαιστινιακά Εδάφη, επιδιώκοντας να αναδείξει τον περιφερειακό ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως δήλωσε, «οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου επηρεάζονται από τις εξελίξεις σε Συρία, Λίβανο και Γάζα», ενώ εξέφρασε τη διάθεση για «ειλικρινή διάλογο».
Σύμφωνα με τον έως τώρα σχεδιασμό, οι πλευρές αναμένεται να ξανασυναντηθούν στη Γενεύη στα τέλη Ιουλίου, ωστόσο η ρητορική της Άγκυρας και η αναζωπύρωση των εντάσεων δημιουργούν εύλογες επιφυλάξεις για το κατά πόσο υπάρχει πολιτική βούληση για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών.