Σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια προκαλεί η πολυήμερη απώλεια εξωτερικής παροχής ρεύματος, με τις γεννήτριες έκτακτης ανάγκης να τροφοδοτούν τα κρίσιμα συστήματα ψύξης και ασφάλειας. Η τελευταία διακοπή σημειώθηκε το απόγευμα της Τρίτης (23/9) και, σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει επανασύνδεση.
Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι, χαρακτήρισε την κατάσταση «εξαιρετικά ανησυχητική» και συναντήθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν την Πέμπτη, χωρίς ωστόσο να υπάρξει πρόοδος. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι η απώλεια εξωτερικής ηλεκτροδότησης αυξάνει τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος.
Η στρατηγική διάσταση του ζητήματος
Δυτικοί εμπειρογνώμονες και Ουκρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί τον σταθμό ως «διαπραγματευτικό χαρτί» στη σύγκρουση, ενώ ειδικοί της Greenpeace μιλούν για «νέα κρίσιμη και ενδεχομένως καταστροφική φάση».
Η Ζαπορίζια, που καταλήφθηκε από ρωσικές δυνάμεις τον Μάρτιο του 2022, είχε τη δυνατότητα να τροφοδοτεί έως και 4 εκατομμύρια νοικοκυριά. Έκτοτε, οι αντιδραστήρες της έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας για λόγους ασφαλείας.
Οριακή λειτουργία με γεννήτριες
Σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ, οι Ρώσοι χειριστές διαβεβαίωσαν ότι υπάρχει επάρκεια καυσίμων ντίζελ για 20 ημέρες λειτουργίας των γεννητριών. Αυτή τη στιγμή επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες ψύχουν τους αντιδραστήρες. Εάν σταματήσουν, υπάρχει κίνδυνος το καύσιμο να υπερθερμανθεί ανεξέλεγκτα για εβδομάδες, οδηγώντας σε τήξη.
Οι ευρωπαϊκές αρχές είχαν θέσει, μετά τη Φουκουσίμα το 2011, όριο 72 ωρών λειτουργίας χωρίς εξωτερικό ρεύμα. Το γεγονός ότι η Ζαπορίζια το έχει ήδη υπερβεί εντείνει τους φόβους.
Επικίνδυνα προηγούμενα
Η διακοπή ηλεκτροδότησης στη Ζαπορίζια δεν είναι πρωτοφανής: έχει συμβεί άλλες εννέα φορές, κυρίως από ρωσικές επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές στην Ουκρανία. Η τελευταία ζημιά σημειώθηκε σε ρωσικό έδαφος, μόλις 1,5 χλμ. από το εργοστάσιο.
Οι αναφορές της Ρωσίας ότι οι επισκευές καθυστερούν λόγω ουκρανικών βομβαρδισμών αμφισβητούνται από το Κίεβο, που υποστηρίζει ότι δεν στοχεύει ποτέ την περιοχή για να αποφύγει έναν πυρηνικό κίνδυνο.
Το περιστατικό στη Φουκουσίμα δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να εξελιχθεί μια κρίση. Παρότι τότε δεν υπήρξαν θύματα, η εκκένωση άνω των 100.000 ανθρώπων παραμένει προειδοποίηση για το τι θα μπορούσε να συμβεί στη Ζαπορίζια, εάν οι γεννήτριες πάψουν να λειτουργούν.
