Εισόδια της Θεοτόκου- Η “Παναγιά η Πολυσπορίτισσα” των αγροτών

Του Βασίλη Σπυρόπουλου

Σήμερα, 21 Νοεμβρίου, η Εκκλησία τιμά την είσοδο της Παναγίας στο ναό του Σολομώντα. Η αναφορά του σπουδαίου αυτού γεγονότος δεν γίνεται σε κάποιο από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, αλλά σε απόκρυφα Ευαγγέλια. Σύμφωνα με αυτές τις πηγές, οι γονείς της Θεοτόκου, Ιωακείμ και Άννα, έπειτα από εικοσαετή έγγαμο βίο, ήταν άτεκνοι και παρακαλούσαν θερμά τον Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί. Ο Θεός τους ανάγγειλε με Άγγελο ότι η επιθυμία τους θα εκπληρωθεί και η Άννα, γεμάτη από χαρά και προσμονή, υποσχέθηκε να αφιερώσει το παιδί στον Θεό. Πράγματι, η Άννα έμεινε έγκυος και μετά από εννέα μήνες απέκτησε τη Μαριάμ (Μαρία).

Όταν η Μαριάμ έγινε τριών ετών, οι ηλικιωμένοι γονείς της την έφεραν στο Ναό του Σολομώντα, για να εκπληρωθεί το τάμα τους προς τον Θεό. Η Μαρία ανήλθε μόνη της τα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στον Ναό και παραδόθηκε από τους γονείς της στα χέρια του ιερέα Ζαχαρία. Αυτός την αγκάλιασε, την ευλόγησε και είπε: «Εμεγάλυνε ο Κύριος το όνομά σου σε όλες τις γενεές. Με σένα θα ευλογηθούν τα έθνη και ο Κύριος θα λυτρώση τους υιούς του Ισραήλ». Το νεαρό κορίτσι υπηρέτησε τον Ναό μέχρι τα 14 χρόνια του.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου καθιερώθηκαν ως εορτή της Εκκλησίας τον 7ο αιώνα μ.Χ. Αναφορές υπάρχουν στα γραπτά του Αγίου Μάξιμου του Ομολογητή και των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιου και Γερμανού. Με τα Εισόδια της Θεοτόκου συνδέεται και ο ναός (βασιλική) της Αγίας Μαρίας της Νέας, που χτίστηκε δίπλα στα ερείπια του Ναού του Σολομώντος και εγκαινιάστηκε στις 21 Νοεμβρίου του 543 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Επί αυτοκράτορος Μανουήλ Α’ Κομνηνού (1143-1180) η εορτή καθιερώθηκε ως ημέρα αργίας για το Βυζάντιο.

Το έθιμο με τα πολυσπόρια και οι προβλέψεις για τον καιρό

Εξέχουσα σημασία για τους αγρότες έχει η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, που την συνδέουν με τα στάδια της σποράς στα χωράφια, γι’ αυτό και την αποκαλούν «της Παναγιάς της Αρχισπορίτισσας», της «Μεσοσπορίτισσας» ή της «Ξεσπορίτισσας». Λέγεται και «Πολυσπορίτισσα», επειδή την ημέρα αυτή συνηθίζουν να βράζουν σπόρους από τα γεωργικά τους προϊόντα, για την οικογένειά τους και για να μοιράσουν στη γειτονιά, να ανταλλάξουν ευχές, ώστε να έχουν καλή σοδειά. Επίσης, την ημέρα αυτή συνηθίζονται και μετεωρολογικές προβλέψεις. Όπως λένε «την ημέρα αυτή βασιλεύει η Πούλια, και όπως θα κάμει αυτή τη μέρα, θα κάμει και τις κατοπινές σαράντα μέρες».