Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Ο χρόνος κυλά αδυσώπητα και δεν γυρίζει πίσω, δεν λογαριάζει τίποτα στο διάβα του και δεν του «καίγεται καρφάκι» για χαμένες ευκαιρίες, λάθη ή παραλείψεις, που κοστίζουν σε χρήμα, αλλά κυρίως σε κόπο και στην έκβαση του τελικού αποτελέσματος. Οι κάλπες του Νοεμβρίου του 2024 για την ανάδειξη νέου Προέδρου των ΗΠΑ μπορεί να είναι ακόμη μακριά χρονικά, ταυτόχρονα και πάρα πολύ κοντά, όσο δεν μπορούν ίσως να φανταστούν οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι, μέχρι αυτή στη στιγμή, ο Τζο Μπάιντεν και ο Ντόναλντ Τραμπ. Και τα λάθη και οι όποιες παραλείψεις θα στοιχίσουν ακριβά και ενδέχεται να κρίνουν τον νικητή.
Τα επιτελεία και των δύο υποψηφίων, όμως, δίνουν κυριολεκτικά μάχη με τον χρόνο, για να καταφέρουν να κάνουν γνωστές τις απόψεις Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών στα μείζονα ζητήματα που απασχολούν ή θα έπρεπε να απασχολούν τον μέσο Αμερικανό πολίτη, ο οποίος δεν έχει, συνήθως, σφαιρική και πλήρη ενημέρωση για ό,τι συμβαίνει στην χώρα του. Μπορεί να έχει ακούσει ή, στην καλύτερη, να γνωρίζει έως έναν βαθμό τα ζητήματα του χωριού, της πόλης ή της πολιτείας στην οποία ζει και εργάζεται, αλλά είναι αρκετά «τοπικιστής» για να προβληματιστεί για ένα ευρύτερο θέμα, που ενδέχεται να επηρεάσει τον ίδιο και την οικογένειά του. Γι’ αυτό, άλλωστε, παραδοσιακά τα ποσοστά αποχής στις προεδρικές εκλογές είναι αρκετά υψηλά.
Στην περίπτωση της εκλογικής διαδικασίας που έχουμε μπροστά μας, οι δύο «μονομάχοι» καλούνται να γνωρίζουν πολύ καλά τα κύρια θέματα που απασχολούν την κοινή γνώμη, τα οποία, όπως είναι αναμενόμενο, διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από πολιτεία σε πολιτεία. Εκείνο που δεν διαφέρει και μάλλον επηρεάζει καταλυτικά τον τρόπο σκέψης και αντίδρασης της κοινής γνώμης είναι το πορτοφόλι. Αναλόγως με το πόσα χρήματα έχει μέσα, εξαρτάται η αγοραστική δύναμη και, ως εκ τούτου, και η καταναλωτική συμπεριφορά του Αμερικανού πολίτη, ο οποίος τα τελευταία χρόνια αναγκάστηκε να «σφίξει το ζωνάρι», λόγω υψηλού πληθωρισμού και υψηλής ανεργίας.
Τα βασικά θέματα της ατζέντας εν όψει των εκλογών
Η πορεία της οικονομίας συνδέεται άμεσα με την καθημερινότητα του κάθε πολίτη, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Σε τελική ανάλυση, ο κάθε Αμερικανός ψηφίζει με βάση το πορτοφόλι του. Όπως έλεγε και στην προεκλογική του καμπάνια, το 1992, ο Μπιλ Κλίντον: «Είναι η οικονομία, ηλίθιε». Αυτή η φράση ανήκε στον στρατηγικό σύμβουλο του Κλίντον τότε, τον Τζέιμς Κάρβιλ, και, ενώ απευθυνόταν προς τα στελέχη της προεκλογικής εκστρατείας του Κλίντον, έγινε το μότο όλης της προεκλογικής περιόδου. Βέβαια, εκείνη την εποχή, οι ΗΠΑ περνούσαν μια δυσχερή φάση οικονομικής ύφεσης, που βάρυνε τελικά στους ώμους του τότε Προέδρου, Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, φέρνοντας ως νέο ένοικο στον Λευκό Οίκο τον Μπιλ Κλίντον. Σήμερα, όμως, τα πράγματα στην οικονομία, με βάση τα επίσημα στοιχεία, βαίνουν καλώς. Ο πληθωρισμός μειώνεται συνεχώς, η υψηλή ανεργία αποτελεί – ευτυχώς- μακρινό παρελθόν, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι στα υψηλότερα επίπεδά της από το καλοκαίρι του 2021 και οι τιμές των καυσίμων έχουν, και αυτές, σημειώσει πτώση. Οπότε, όλα καλά!
Κι όμως, δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται τα πράγματα εκ πρώτης όψεως. Γιατί; Διότι οι Αμερικανοί δεν έχουν νιώσει τα αποτελέσματα των αριθμών «στο πετσί τους». Βαρυγκομούν και αμφιβάλλουν, αφού στην πράξη το πορτοφόλι τους δεν είναι ακριβώς γεμάτο. Τα απόνερα από τα πολλά χρόνια υψηλού πληθωρισμού δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν μονομιάς. Ειδικά στον τομέα της πώλησης σπιτιών, η κατάσταση είναι τραγική: τα νούμερα είναι τα χειρότερα των τελευταίων 30 ετών!
Για να δελεάσουν τους ψηφοφόρους, οι δύο «μονομάχοι» θα πρέπει να πείσουν ότι η δική τους οικονομική πολιτική είναι καλύτερη από του αντιπάλου τους. Και αυτό δεν θα το καταφέρουν αραδιάζοντας στατιστικά στοιχεία, αλλά μιλώντας καθαρά και σταράτα για το πρόγραμμά τους.
Αυξήθηκαν οι μεταναστευτικές ροές κατά την Προεδρία Μπάιντεν σε σχέση με την Προεδρία Τραμπ- Πηγή: BBC
Εκτρώσεις και μεταναστευτικό: «Κόκκινο πανί»;
Τα δύο αυτά μεγάλα ζητήματα αποτελούν «κόκκινο πανί» για τους δύο υποψήφιους. Αρχικά, το θέμα των εκτρώσεων είναι κάτι που βαρύνει περισσότερο τον Τραμπ και το δικό του στρατόπεδο, ιδίως των άκρα συντηρητικών στοιχείων του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Ο Μπάιντεν το γνωρίζει καλά και ήδη το έχει «σηκώσει» πολύ στην δική του ατζένα, μαζί με την Κάμαλα Χάρις, επιχειρώντας να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη. Είναι, μάλιστα, γεγονός ότι σε αυτό το θέμα κερδίζει έδαφος το Δημοκρατικό κόμμα και οι δικές του απόψεις, καθώς θεωρείται ότι μια γυναίκα θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να κάνει έκτρωση.
Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να φέρουν μπροστά το θέμα του μεταναστευτικού, στο οποίο ο νυν Πρόεδρος δεν τα έχει πάει τόσο καλά. Υπάρχει μεγάλη καχυποψία προς το πρόσωπό του όσον αφορά την αντιμετώπιση του μεγάλου ρεύματος παράνομων μεταναστών που εισέρχονται από τα σύνορα με το Μεξικό. Τα στοιχεία των αρχών μιλούν από μόνα τους: Περίπου 250.000 άνθρωποι (αριθμός ρεκόρ) συνελήφθησαν, καθώς επιχειρούσαν να περάσουν σε αμερικανικό έδαφος, μία αύξηση κατά 31% από τον Νοέμβριο και 13% από τον Δεκέμβριο του 2022. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το μεταναστευτικό απασχολεί πάρα πολύ τους ψηφοφόρους τους Τραμπ, ενώ θεωρείται αιτία αδυναμίας και διαίρεσης στους κύκλους των Δημοκρατικών.
Τι μπορεί να αλλάξει την ατζέντα των θεμάτων
Δεν είναι, λοιπόν, λίγα τα ζητήματα που τίθενται στην ατζέντα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η ατζέντα των θεμάτων να αλλάξει, εάν, για παράδειγμα, κλιμακωθεί η κρίση στη Μέση Ανατολή ή εάν υπάρξει πρόβλημα υγείας ή ακόμη και θάνατος κάποιου υποψήφιου (ας μην ξεχνάμε ότι ο Μπάιντεν είναι 81 ετών και ο Τραμπ 77 ετών). Η προεκλογική περίοδος που διανύουμε είναι η μεγαλύτερη ιστορικά στις ΗΠΑ και αρκετοί θίγουν το θέμα της κούρασης, καθώς οι μηχανές θα ανάψουν για τα καλά μετά το καλοκαίρι.
