Επιμέλεια Γιάννης Ελευθερίου
Γύρισε τις Η.Π.Α. με ωτοστόπ! Παρότι προερχόταν από την ανώτερη τάξη, ο πολιτικός του προσανατολισμός επηρεάστηκε από τις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και ιδανικά.
Υπήρξε Πρωθυπουργός της Σουηδίας από τον Οκτώβριο του 1969 ως τον Οκτώβριο του 1976 και από τον Οκτώβριο του 1982 έως τη δολοφονία του που έγινε σαν σήμερα 28 Φεβρουαρίου του 1986. Ο λόγος για τον Ούλωφ Πάλμε που φιλοξένησε στη χώρα του πολλούς Έλληνες αντιπάλους της χούντας των συνταγματαρχών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες, και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις, όταν και πυροβολήθηκε μια φορά στην πλάτη, και μια φορά η σύζυγος του, η οποία τραυματίστηκε ελαφρά.
Αναλυτικότερα ο Σβεν Ούλωφ Γιοαχίμ Πάλμε (30 Ιανουαρίου 1927 – 28 Φεβρουαρίου 1986) ήταν Σουηδός σοσιαλοδημοκράτης πολιτικός. Υπήρξε ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από το 1969 έως το 1986 και Πρωθυπουργός της Σουηδίας από τον Οκτώβριο του 1969 ως τον Οκτώβριο του 1976 και από τον Οκτώβριο του 1982 έως τη δολοφονία του, τον Φεβρουάριο του 1986.
Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση
Σύμφωνα με τη Wikipedia.gr ο Ούλωφ Πάλμε γεννήθηκε στο Ουστερμάλμ, στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Προερχόταν από την ανώτερη τάξη. Ωστόσο, ο πολιτικός του προσανατολισμός επηρεάστηκε από τις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και ιδανικά. Αυτό οφειλόταν βασικά στα ταξίδια του σε αναπτυσσόμενες χώρες ως φοιτητικός ηγέτης.
Σπούδασε με υποτροφία στο Κολέγιο Κένυον στο Οχάιο το 1947-1948. Αφού γύρισε τις ΗΠΑ με ωτοστόπ, επέστρεψε στη Σουηδία για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο πανεπιστήμιο, αναμείχθηκε με τα φοιτητικά πολιτικά πράγματα, δουλεύοντας με την Σουηδική Εθνική Ένωση Φοιτητών. Το 1951 έγινε μέλος του σοσιαλδημοκρατικού φοιτητικού συνδέσμου στη Στοκχόλμη, αν και απ’ ό,τι φαίνεται δεν παρεβρισκόταν στις πολιτικές τους συναντήσεις την περίοδο εκείνη. Την επόμενη χρονιά εξελέγη Πρόεδρος της Σουηδικής Εθνικής Ένωσης Φοιτητών, μία θέση που καθιστούσε αναγκαίο το κατέβασμα των τόνων για τα κομματικά πιστεύω.
Πολιτική καριέρα
Το 1953 ο Πάλμε προσελήφθη από τον σοσιαλδημοκράτη Πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ για να δουλέψει στη γραμματεία του. Από το 1955 ήταν μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής Νεολαίας Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας . Το 1958 εξελέγη μέλος στο κοινοβούλιο.
Ο Ούλωφ Πάλμε κατείχε διάφορες κυβερνητικές θέσεις από το 1963 και μετά. Το 1967 έγινε υπουργός Παιδείας και τον επόμενο χρόνο υπήρξε στόχος δριμείας κριτικής από αριστερούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση. Στις 14 Οκτωβρίου του 1969 διαδέχτηκε τον επί 23 χρόνια πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ αρχιτέκτονα της πολιτικής του “τρίτου δρόμου” ανάμεσα στο σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Την ημέρα εκείνη έκλεισε η αυλαία στην εποχή Ερλάντερ και άρχισε η εποχή Πάλμε. Ο Πάλμε εξελέγη ομοφώνως ως ο νέος ηγέτης από το συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Ο Ούλωφ Πάλμε, με την εντεκάχρονη πείρα στην πολιτική και την άσκηση της εξουσίας, φιλοδοξούσε να βελτιώσει τη Σουηδία του “κοινωνικού κράτους πρόνοιας” με το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα που τιτλοφορήθηκε “Ισότητα με θεμελιώδη μεταμόρφωση της κοινωνίας”. Υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών, ο Ούλωφ Πάλμε φιλοξένησε στη χώρα του πολλούς Έλληνες αντιπάλους της χούντας των συνταγματαρχών, ενώ ως διακηρυγμένος εχθρός του πολέμου στο Βιετνάμ, προκάλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 διεθνή σάλο, όταν επέτρεψε την παραμονή στη Σουηδία σε Αμερικανούς λιποτάκτες.
Η 125-μηνη θητεία του Πάλμε ως πρωθυπουργός και ο πρόωρος θάνατός του, τον κατέστησαν τον περισσότερο διεθνώς γνωστό Σουηδό πολιτικό του 20ου αιώνα (με την πιθανή εξαίρεση των δύο ανθρωπιστών Ραούλ Βάλλενμπεργκ και Νταγκ Χαμμαρσκγιούλντ).
Ο προστατευόμενός του και πολιτικός του σύμμαχος Μπερντ Κάρλσσον, ο οποίος είχε οριστεί Επίτροπος των Ηνωμένων Εθνών για τη Ναμίμπια τον Ιούλιο του 1987, επίσης είχε πρόωρο θάνατο. Ο Κάρλσσον πέθανε στη συντριβή της Πτήσης Παν Αμ 103 στις 21 Δεκεμβρίου 1988 στο δρόμο για την τελετή υπογραφής των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, με την οποία η Νότια Αφρική παραχωρούσε την κατά πολύ αργοπορημένη ανεξαρτησία στη Ναμίμπια.
Πρόκληση εχθρών
Ο Πάλμε ήταν ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή: η οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι εκστρατείες του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Νότιας Αφρικής, η υποστήριξή του – οικονομική και πολιτική – για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά και εντός της χώρας του, οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας.
Την εποχή του θανάτου του ο Πάλμε είχε κατηγορηθεί ως φιλο-σοβιετικός και πως δεν προστάτευε τα συμφέροντα της Σουηδίας. Επομένως είχε κανονιστεί να επισκεφθεί τη Μόσχα για να συζητήσει μια σειρά από μαχητικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων Σοβιετικών υποβρύχιων εισβολών στα Σουηδικά ύδατα.
H Δολοφονία
Ο Ούλωφ Πάλμε συχνά κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες, και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις. Επιστρέφοντας πεζός στο σπίτι του από έναν κινηματογράφο με τη σύζυγό του Λίσμπετ στον κεντρικό δρόμο Σβεαβέγκεν (Sveavägen) της Στοκχόλμης, γύρω στα μεσάνυχτα της 28 Φεβρουαρίου 1986, το ζευγάρι έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο. Ο Πάλμε πυροβολήθηκε μια φορά στην πλάτη, και μια φορά η σύζυγος του, η οποία τραυματίστηκε ελαφρά, ενώ ο δολοφόνος δραπέτευσε προς τα ανατολικά στη διασταύρωση Τουννελγκάταν και εξαφανίστηκε.
Η αστυνομία ανέφερε πως ένας οδηγός ταξί χρησιμοποίησε τον κινητό ασύρματο του για να σημάνει συναγερμό. Δύο νεαρά κορίτσια που κάθονταν σε ένα αυτοκίνητο κοντά στη σκηνή του εγκλήματος προσπάθησαν να βοηθήσουν τον Πρωθυπουργό. Μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο αλλά ήταν πολύ αργά. Ο Ουλώφ Παλμέ κυρήχθηκε νεκρός στις 12:06 π.μ. της 1ης Μαρτίου 1986. Η κυρία Πάλμε θεραπεύτηκε από τον τραυματισμό της και ανάρρωσε.
Στις 10 Ιουνίου 2020 Σουηδοί εισαγγελείς κατονόμασαν τον γραφίστα Στιγκ Ένγκστρεμ (γνωστό και με το ψευδώνυμο «ο άνθρωπος της Σκάντια» από την εταιρεία Skandia στην οποία εργαζόταν) ως βασικό ύποπτο της δολοφονίας του Πάλμε. Επειδή ο Ένγκστρεμ πέθανε το 2000 (λόγω αυτοχειρίας) και δεν υπήρχαν περαιτέρω ερευνητικά ή ποινικά μέτρα που μπορούσαν να εφαρμοστούν, η υπόθεση έκλεισε και επίσημα.
