Την πέμπτη άσκηση βέτο από τον Οκτώβριο του 2023 άσκησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, εμποδίζοντας την υιοθέτηση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο καλούσε σε άμεση, μόνιμη και χωρίς προϋποθέσεις κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης που βαθαίνει καθημερινά.
Το ψήφισμα, προϊόν συντονισμού των δέκα εκλεγμένων μελών του Συμβουλίου (E10), είχε την υποστήριξη τεσσάρων μόνιμων μελών (Γαλλίας, Ρωσίας, Κίνας και Ηνωμένου Βασιλείου) καθώς και χωρών όπως η Ελλάδα, η Δανία, η Αλγερία και η Νότια Κορέα. Στόχος του ήταν η άμεση παύση των εχθροπραξιών, η απελευθέρωση όλων των ομήρων και η ανεμπόδιστη είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.
Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να το στηρίξουν, επικαλούμενες την απουσία ρητής καταδίκης της Χαμάς και αναφοράς στον προτεινόμενο μηχανισμό παροχής βοήθειας Gaza Humanitarian Foundation (GHF), τον οποίο στηρίζουν Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ.
Η αναπληρώτρια μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Ντόροθι Σέι, εξήγησε ότι το κείμενο ήταν απαράδεκτο τόσο για το περιεχόμενό του όσο και για τη διαδικασία με την οποία προωθήθηκε. Υποστήριξε ότι η Χαμάς έχει απορρίψει πρόσφατες προτάσεις για εκεχειρία, προσθέτοντας ότι μια «άνευ όρων» κατάπαυση του πυρός θα άφηνε περιθώριο για νέες επιθέσεις.
Η Σέι κατηγόρησε τον ΟΗΕ για αδυναμία να αναγνωρίσει τον ρόλο της Χαμάς ως βασικού παράγοντα της σύγκρουσης, τονίζοντας ότι η οργάνωση δεν έχει χαρακτηριστεί ακόμη επισήμως ως τρομοκρατική από τον Οργανισμό. Αναφέρθηκε επίσης στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, επισημαίνοντας ότι το ψήφισμα υπονομεύει τις διπλωματικές προσπάθειες για εξεύρεση συμφωνίας.
Στη συνεδρίαση παρενέβη και ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντάνον, ο οποίος κατηγόρησε τα μέλη του Συμβουλίου ότι επιλέγουν την πολιτική του κατευνασμού και ότι με την ψήφο τους ενισχύουν τη Χαμάς. Ευχαρίστησε τις ΗΠΑ για την άσκηση βέτο, λέγοντας ότι στάθηκαν «στη σωστή πλευρά της ιστορίας».
Από ελληνικής πλευράς, ο πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης έκανε λόγο για εξελισσόμενη ανθρωπιστική καταστροφή με κινδύνους λιμού και κατέρρευσης του συστήματος υγείας. Η Ελλάδα στήριξε το ψήφισμα ζητώντας άμεση κατάπαυση του πυρός και πλήρη απελευθέρωση των ομήρων, καταδικάζοντας ταυτόχρονα τις επιθέσεις της Χαμάς.
Ο Σέκερης κάλεσε το Ισραήλ να επιτρέψει την είσοδο βοήθειας χωρίς περιορισμούς και να αποκαταστήσει βασικές υποδομές, όπως η ηλεκτροδότηση και η ύδρευση. Τόνισε επίσης την ανάγκη για αναβίωση της πολιτικής διαδικασίας, επισημαίνοντας τη σημασία του επερχόμενου συνεδρίου στη Νέα Υόρκη με τη συμπροεδρία Γαλλίας και Σαουδικής Αραβίας.
Στο μεταξύ, ο ΟΗΕ προειδοποιεί για ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης στη Γάζα, με περιορισμένη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και αυξανόμενο αριθμό θανάτων αμάχων. Ειδική αναφορά έγινε στις απώλειες αμάχων κοντά σε σημεία διανομής του GHF στη Ράφα, με τον Γενικό Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες να ζητά άμεση ανεξάρτητη διερεύνηση των περιστατικών.
Η ανθρωπιστική κρίση βαθαίνει, η διπλωματία δοκιμάζεται και το μέλλον της Γάζας παραμένει αβέβαιο, ενώ οι πολιτικές και γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις εντός του ΟΗΕ συνεχίζονται.
Αντιπαράθεση Κυρανάκη – Λυμπερόπουλου για τις ρυθμίσεις του νέου ΚΟΚ
